लंडन : (Who is Keir Starmer) ब्रिटनच्या राजकारणात मोठा बदल झाला आहे. काल झालेल्या सार्वत्रिक निवडणुकीत पंतप्रधान ऋषी सुनक (Rishi Sunak) यांच्या कंझर्व्हेटिव्ह पक्षाचा दारूण पराभव झाला आहे. या निवडणुकीत केयर स्टार्मर यांच्या विरोधी लेबर पक्षाला मोठा जनादेश मिळाला आहे. 650 जागांच्या ब्रिटिश संसदेत (हाऊस ऑफ कॉमन्स) लेबरने 400 हून अधिक जागा जिंकल्या आहेत. येथे सर्वाधिक 650 जागांची मतमोजणी पूर्ण झाली आहे.
ब्रिटनमध्ये होणाऱ्या सार्वत्रिक निवडणुकीकडे संपूर्ण जगाचे लक्ष लागले आहे. निवडणुकीपूर्वी केलेल्या सर्वेक्षणात लेबर पक्षाला संसदेत प्रचंड बहुमत मिळेल, असा अंदाज वर्तवण्यात आला होता, तो खरा ठरला. अशाप्रकारे, कंझर्व्हेटिव्ह पंतप्रधान ऋषी सुनक यांचा 18 महिन्यांचा कार्यकाळ संपेल आणि 14 वर्षांनंतर ब्रिटनचे लोक केयर स्टार्मर यांना नवीन पंतप्रधान म्हणून पाहतील. कंझर्व्हेटिव्ह पक्ष 14 वर्षांनंतर सत्तेतून बाहेर पडला आहे.
प्रथम ब्रिटनच्या सार्वत्रिक निवडणुकांवर एक नजर
युनायटेड किंगडम (यूके) ची सार्वत्रिक निवडणूक 4 जुलै 2024 रोजी झाली. स्थानिक वेळेनुसार सकाळी 7 ते रात्री 10 वाजेपर्यंत 67 दशलक्ष लोकसंख्या असलेल्या देशातील मतदान केंद्रांवर लोकांनी मतदान केले. या निवडणुका इंग्लंड, नॉर्दर्न आयर्लंड, स्कॉटलंड आणि वेल्ससह युनायटेड किंगडमच्या सर्व भागांमध्ये झाल्या. एकूण 650 लोकसभा जागांसाठी मतदान झाले. 2024 च्या सार्वत्रिक निवडणुकीसाठी नामांकनाची अंतिम तारीख शुक्रवार 7 जून 2024 होती. निवडणूक लढवणारे उमेदवार मतदानाच्या दिवसाआधी सहा आठवडे आपापल्या पक्षांच्या प्रचारासाठी प्रयत्नशील असतात.
यूकेच्या या निवडणुकीसाठी एकूण 392 पक्षांची नोंदणी झाली आहे. तथापि, मुख्य लढत ऋषी सुनक यांच्या कंझर्व्हेटिव्ह आणि मुख्य विरोधी पक्षनेते कीर स्टार्मर यांच्या लेबर पक्षामध्ये होती.
पंतप्रधान सुनक यांना आव्हान देणारे केयर स्टार्मर कोण आहे?
केयर स्टार्मर हे ब्रिटनमधील सर्वात मोठ्या विरोधी पक्ष लेबरचे सध्याचे नेते आहेत. पेशाने वकील असलेले केयर स्टार्मर हे मुख्य अभियोक्ता राहिले आहेत. लेबर पक्षाच्या म्हणण्यानुसार, त्यांची संपूर्ण कारकीर्द गरजूंना न्याय देण्यासाठी आहे. स्टार्मर पूर्व इंग्लंडमधील सरे येथील ऑक्सटेड नावाच्या एका छोट्या गावात लहाण्याचे मोठे झाले. त्यांचे वडील एका कारखान्यात कारागीर म्हणून काम करत होते आणि आई हॉस्पिटलमध्ये परिचारिका होती.
अनेक कुटुंबांप्रमाणे, स्टार्मर यांना देखील आव्हानांचा सामना करावा लागला. त्यांच्या आईने आयुष्यभर दुर्मिळ आणि गंभीर आजाराशी झुंज दिली. कीरने त्याचे बालपण त्याच्या आईला हॉस्पिटलमध्ये जाताना पाहण्यात घालवले, वडिलांसोबत नेहमी. या सर्व आव्हानांमध्ये, त्यांनी शाळेत 11+ परीक्षा (इंग्लंडमधील प्राथमिक शिक्षणाचे अंतिम वर्ष) उत्तीर्ण केली. यानंतर त्यांनी स्थानिक व्याकरण शाळेत प्रवेश घेतला. ते 18 वर्षांचे असताना त्यांना लीड्स विद्यापीठात कायद्याचे शिक्षण घेण्याची संधी मिळाली. अशा रीतीने स्टारमर विद्यापीठात जाणारा त्याच्या कुटुंबातील पहिला सदस्य बनला.
बॅरिस्टर म्हणून व्यावसायिक जीवन सुरू केले
केयरला फुटबॉलची खूप आवड होती आणि तरीही तो दर रविवारी मित्रांसोबत खेळतो. केयर यांनी 1987 मध्ये सॉलिसिटर म्हणून त्यांची पात्रता प्राप्त केली आणि बॅरिस्टर म्हणून व्यावसायिक कारकीर्द सुरू केली. गरीब लोकांना मोफत कायदेशीर सल्ला देण्याला त्यांनी प्राथमिकता दिली. यासोबतच त्यांनी काही हाय-प्रोफाइल केसेसवर काम केले.
त्यानंतर केयर स्टारर यांनी उत्तर आयर्लंड पोलिसिंग बोर्डाचे कायदेशीर सल्लागार म्हणून पाच वर्षे काम केले. याच काळात केयरची भेट व्हिक्टोरियाशी झाली, जी आता ब्रिटनच्या नॅशनल हेल्थ सर्व्हिस (NHS) साठी काम करते. किर आणि व्हिक्टोरियाने 2007 मध्ये लग्न केले आणि या जोडप्याला दोन मुले आहेत.
कीर 2008 मध्ये सार्वजनिक अभियोग संचालक झाले. या काळात सार्वजनिक सेवांमध्ये व्यापक सुधारणा करण्यात आल्या ज्यामुळे लोकांना त्यांना अपेक्षित न्याय मिळाला. सार्वजनिक सेवांच्या कार्यपद्धतीत बदल करण्याबरोबरच काही महत्त्वाच्या प्रकरणांवर देखरेख करण्यातही त्यांचा सहभाग होता ज्यांचा आजही ब्रिटिश समाजावर मोठा प्रभाव आहे.
लैंगिक आणि कौटुंबिक हिंसाचाराच्या पीडितांना चांगले समर्थन देण्यासाठी त्यांनी मार्गदर्शक तत्त्वे बदलली आणि गैरवर्तनासाठी खर्च केल्याबद्दल खासदारांवर खटला चालवला. केयरला 2014 मध्ये फौजदारी न्यायासाठीच्या त्यांच्या सेवांसाठी नाइटहूड मिळाला.
राजकीय कारकिर्दीबद्दल थोडक्यात
जगाला अधिक न्याय देण्याच्या प्रयत्नात ते राजकारणात आले. केयर स्टार्मर पहिल्यांदा 2015 मध्ये वयाच्या 52 व्या वर्षी संसदेत निवडून आले होते. सध्या ते हॉलबॉर्न आणि सेंट पॅनक्रस या दक्षिण मध्य लंडन संसदीय मतदारसंघाचे खासदार आहेत.
ते 2015 ते 2016 पर्यंत यूके शॅडो कॅबिनेटमध्ये इमिग्रेशन मंत्री होते. याशिवाय, स्टार्मर हे 2016 ते 2020 पर्यंत युरोपियन युनियनमधून बाहेर पडण्यासाठी राज्याचे सचिव होते. ब्रिटनमध्ये, शॅडो कॅबिनेटमध्ये दुसऱ्या क्रमांकाच्या पक्षाचे किंवा अधिकृत विरोधी पक्षाचे फ्रंटबेंच खासदार आणि ब्रिटीश संसदेचे वरिष्ठ सभागृह ‘लॉर्ड्स’चे सदस्य असतात.
केयर स्टारर यांची एप्रिल 2020 मध्ये लेबर पक्षाच्या अध्यक्षपदी निवड झाली. तथापि, स्टारमर अध्यक्ष झाल्यानंतर, पक्षाला 85 वर्षांतील सर्वात वाईट पराभवाला सामोरे जावे लागले. त्यांनी लगेचच पक्षाला पुन्हा विजयी करण्याचे आपले ध्येय घोषित केले. आता 2024 च्या सार्वत्रिक निवडणुकीत लेबर पक्षाने जनतेशी संबंधित मुद्दे उपस्थित केले आहेत. पक्षाने म्हटले: ‘आमच्या सार्वजनिक सेवा ठप्प आहेत, कठोर परिश्रम करणारे लोक पूर्ण करू शकत नाहीत, गुन्ह्यांचे बळी फसवले जात आहेत आणि ब्रिटनच्या पुढच्या पिढीला धोका आहे.’
लेबर पक्षाने निवडणुकीदरम्यान सांगितले की ते मागे न राहता पुढे जाणारे ब्रिटन तयार करेल. एक ब्रिटन जिथे अर्थव्यवस्था सुरक्षित आहे आणि कठोर परिश्रमांना प्रोत्साहन देते. असा देश जिथे तुम्हाला प्रगतीसाठी कुठेही जाण्याची गरज नाही.
