मुंबई : (Pradosh Vrat in Shrawan 2024) श्रावण महिना अत्यंत पवित्र मानला जातो. महादेवाच्या पूजेसाठी हा महिना अतिशय शुभ आहे. श्रावण महिना हा सृजनाचा महिना आहे. असे म्हटले जाते की या काळात केलेल्या सर्व उपासनांचे दुप्पट फळ मिळते. त्याच बरोबर, श्रावण महिन्यात आलेल्या प्रदोष व्रताचे महत्व अधिकच वाढते कारण हे दोन्ही व्रत भगवान शिवाला समर्पित आहेत. हिंदी श्रावण महिना सुरू झाला आहे. या महिन्यात हे व्रत 1 ऑगस्ट 2024 रोजी पाळण्यात येणार आहे. भगवान शंकराचा आशीर्वाद मिळवायचा असेल तर प्रदोष व्रताचे व्रत अवश्य पाळावे.
प्रदोष व्रताचे महत्त्व (Importance of pradosh Vrat)
भगवान शिवाला प्रसन्न करून जीवनात सुख, समृद्धी आणि वैभव प्राप्त करण्याची प्रदोष व्रत केले जाते. प्रदोष काळात शिवाची उपासना करणे खूप फलदायी आहे. रावणाकडे जी काही संपत्ती होती ती सर्व शिवाच्या कृपेमुळेच होती. रावण प्रदोष काळात शिवाला प्रसन्न करून सिद्धी मिळवत असे. लक्ष्मीप्राप्तीसाठी प्रदोष काळात उसाच्या रसाने भगवान शंकराचा रुद्राभिषेक केल्याने सर्व कार्य सफल होते.
प्रदोषाचा भगवान शिवाशी थेट संबंध आहे. ‘प्रदोष रजनिमुखम्’ रात्रीच्या सुरुवातीस प्रदोष या नावाने संबोधले जाते. शिवाला रात्र विशेष प्रिय आहे. प्रदोष म्हणजे मुख्यतः रात्रीची सुरुवात.
प्रदोष व्रत प्रत्येक पक्षातील त्रयोदशी तिथीला पुरुष आणि स्त्रिया दोन्ही करू शकतात. स्त्री आणि पुरुष दोघेही हे व्रत करू शकतात. त्याचे उपासक भगवान शंकर आहेत, महादेवीचीही प्रदोष काळात विधिवत पूजा केली जाते. यामध्ये उपवास करणाऱ्या व्यक्तीने संध्याकाळी शंकराची पूजा केल्यानंतरच अन्न ग्रहण करावे. प्रदोष काळात शिव तांडव स्तोत्राचे पठण धनप्राप्तीसाठी विशेष लाभदायक असते.
लंकेचा राजा रावण हा भगवान शिवाचा नित्य भक्त होता आणि शिवाला प्रसन्न करून रावणाने सुवर्ण लंका आणि त्यामुळे संपत्ती आणि सिद्धी प्राप्त केली होती. शिव तांडव स्तोत्राचे पठण हा स्थिर लक्ष्मी प्राप्तीसाठी आणि संकटांपासून मुक्त होण्याचा एक निश्चित मार्ग आहे. जो रावणाच्या शिव तांडव स्तोत्रे पठण करतो त्याला भगवान शिवाची कृपा प्राप्त होते.
तसेच प्रदोष काळात शिवमंदिरात जाऊन महादेवाला जल अर्पण करावे, यामुळे शिवाचा आशीर्वाद प्राप्त होतो. त्याच बरोबर प्रदोष काळात या दिवशी “जानकीरितम् पार्वती स्तोत्र” चे पठण अत्यंत शुभ मानले जाते, ते पुढीलप्रमाणे –
।।जानकीकृतं पार्वती स्तोत्र।।
”जानकी उवाच”
शक्तिस्वरूपे सर्वेषां सर्वाधारे गुणाश्रये।
सदा शंकरयुक्ते च पतिं देहि नमोsस्तु ते।।
सृष्टिस्थित्यन्त रूपेण सृष्टिस्थित्यन्त रूपिणी।
सृष्टिस्थियन्त बीजानां बीजरूपे नमोsस्तु ते।।
हे गौरि पतिमर्मज्ञे पतिव्रतपरायणे।
पतिव्रते पतिरते पतिं देहि नमोsस्तु ते।।
सर्वमंगल मंगल्ये सर्वमंगल संयुते।
सर्वमंगल बीजे च नमस्ते सर्वमंगले।।
सर्वप्रिये सर्वबीजे सर्व अशुभ विनाशिनी।
सर्वेशे सर्वजनके नमस्ते शंकरप्रिये।।
परमात्मस्वरूपे च नित्यरूपे सनातनि।
साकारे च निराकारे सर्वरूपे नमोsस्तु ते।।
क्षुत् तृष्णेच्छा दया श्रद्धा निद्रा तन्द्रा स्मृति: क्षमा।
एतास्तव कला: सर्वा: नारायणि नमोsस्तु ते।।
लज्जा मेधा तुष्टि पुष्टि शान्ति संपत्ति वृद्धय:।
एतास्त्व कला: सर्वा: सर्वरूपे नमोsस्तु ते।।
दृष्टादृष्ट स्वरूपे च तयोर्बीज फलप्रदे ।
सर्वानिर्वचनीये च महामाये नमोsस्तु ते।।
शिवे शंकर सौभाग्ययुक्ते सौभाग्यदायिनि।
हरिं कान्तं च सौभाग्यं देहि देवी नमोsस्तु ते।।
फलश्रुति
स्तोत्रणानेन या: स्तुत्वा समाप्ति दिवसे शिवाम्।
नमन्ति परया भक्त्या ता लभन्ति हरिं पतिम्।।
इह कान्तसुखं भुक्त्वा पतिं प्राप्य परात्परम्।
दिव्यं स्यन्दनमारुह्य यान्त्यन्ते कृष्णसंनिधिम्।।
।।श्री ब्रह्मवैवर्त पुराणे जानकीकृतं पार्वतीस्तोत्रं सम्पूर्णम्।।
गौरी मंत्र
ॐ देवी महागौर्यै नमः।।
ध्यान मंत्र
वन्दे वाञ्छित कामार्थे चन्द्रार्धकृतशेखराम्।
सिंहारूढा चतुर्भुजा महागौरी यशस्विनीम्।।
पूर्णन्दु निभाम् गौरी सोमचक्रस्थिताम् अष्टमम् महागौरी त्रिनेत्राम्।
वराभीतिकरां त्रिशूल डमरूधरां महागौरी भजेम्।।
पटाम्बर परिधानां मृदुहास्या नानालङ्कार भूषिताम्।
मञ्जीर, हार, केयूर, किङ्किणि, रत्नकुण्डल मण्डिताम्।।
प्रफुल्ल वन्दना पल्लवाधरां कान्त कपोलाम् त्रैलोक्य मोहनम्।
कमनीयां लावण्यां मृणालां चन्दन गन्धलिप्ताम्।
(अस्विकरण- वरिल माहिती उपलब्ध स्रोतावरून देण्यात आलेली आहे. याच्या तथ्यांबद्दल आम्ही कोणताही दावा करत नाही तसेच अंधश्रद्धेला दूजोरा देत नाही.)
