मुंबई : (Nag Panchami 2024 Date) श्रावण महिना सुरू होताच हिंदू धर्मात उपवास आणि सणही सुरू होतात. श्रावण महिन्यात महादेवाची पूजा केल्याने सर्व मनोकामना पूर्ण होतात. नागपंचमीचा सणही याच महिन्यात येतो आणि या दिवशी भगवान शिवाला प्रिय मानल्या जाणाऱ्या नागाची पूजा विधीपूर्वक केली जाते. नागपंचमीच्या दिवशी नागदेवतेची पूजा केल्यास काल सर्प दोष आणि नागदोषापासून मुक्ती मिळते, अशी धार्मिक मान्यता आहे. तसेच सर्पदंशामुळे कधीही मृत्यू होत नाही. चला जाणून घेऊया या वर्षी नागपंचमीचा सण केव्हा साजरा केला जाईल.
नाग पंचमी 2024: तारीख आणि शुभ वेळ (Nag Panchami Shubha Muhurat 2024)
दरवर्षी सावन महिन्यात शुक्ल पक्षाच्या पाचव्या तिथीला नागपंचमी हा सण साजरा केला जातो. वैदिक दिनदर्शिकेनुसार, या वर्षी श्रावण महिन्याच्या शुक्ल पक्षाची पंचमी 9 ऑगस्ट 2024 रोजी आहे. अशा परिस्थितीत 9 ऑगस्ट रोजी नागपंचमीचा सण साजरा केला जाणार आहे. या दिवशी पूजेचा शुभ मुहूर्त पहाटे 5 ते 8 पर्यंत असेल. म्हणजेच नागदेवतेची पूजा करण्यासाठी या दिवशी फक्त 3 तास उपलब्ध असतील.
नागपंचमीचे महत्व (Importance of Nagpanchami)
नागपंचमीच्या दिवशी भगवान शंकराच्या प्रिय नागाची पूजा केली जाते. या दिवशी विधीनुसार नागदेवतेची पूजा केल्यास सर्पदंशाची भीती राहत नाही, असे मानले जाते. तसेच जर कुंडलीत काल सर्प दोष असेल तर ही पूजा अवश्य करावी. यामुळे दोषाचा प्रभाव कमी होतो आणि नाग दोषापासून आराम मिळतो. या दिवशी नागदेवतेला दुधाने आंघोळ घालून नैवेद्य दाखवतात. नागपंचमीच्या दिवशी घराच्या मुख्य प्रवेशद्वारावर नागाची मूर्ती बनवण्याची परंपरा आहे. असे मानले जाते की यामुळे सापांना घरात प्रवेश करण्यापासून प्रतिबंध होतो आणि भीती दूर होते.
नागपंचमीची कथा व पूजा पद्धत (Nagpanchami Story)
नागपंचमी हा सण भगवान शिवाच्या आवडत्या नाग देवतेच्या पूजेला समर्पित आहे. पूजेसाठी घराच्या दाराच्या दोन्ही बाजूला नागांच्या आठ आकृत्या करून नागदेवतेला हळद, कुंकू, तांदूळ, तूप, कच्चे दूध, फुले आणि पाणी अर्पण करावे. या दिवशी आदल्या दिवशी तयार केलेले अन्न अर्पण करण्याची परंपरा आहे. याशिवाय शिवाच्या गळ्याला शोभणाऱ्या तांब्याच्या नागाचीही शिवालयात पूजा केली जाते. पूजेनंतर नागदेवतेची आरती करून तेथे बसून नागपंचमीची कथा वाचावी. नागपंचमीला नागांना दूध अर्पण केल्याने शाश्वत आशीर्वाद मिळतात, अशी मान्यता आहे. तसेच नागदेवतेच्या पूजेने घरातील संपत्तीची वाढ होते. नागदेवतेच्या पूजेसोबत शिवाची पूजा करावी. या दिवशी रुद्राभिषेक केल्यास शुभ फळ मिळते.
पौराणिक कथा
पौराणिक कथेनुसार, अर्जुनाचा नातू आणि राजा परीक्षितचा मुलगा जनमेजेयाने नागांचा सूड घेण्यासाठी आणि नागा वंशाचा नाश करण्यासाठी नागा यज्ञ केला. कारण त्यांचे वडील राजा परीक्षित यांचा सर्पांच्या दंशामुळे मृत्यू झाला होता, हा यज्ञ जरतकरू ऋषींच्या पुत्र आस्तिक मुनीने बंद केला होता, आणि त्याच्या जळत्या लाकडांवर दुधाची धारा टाकून त्याला थंड केले. त्याचवेळी सर्पांनी आस्तिक मुनींना सांगितले की, जो कोणी पंचमीला माझी पूजा करील त्याला कधीही सर्पदंशाची भीती राहणार नाही. तेव्हापासून पंचमी तिथीला नागांची पूजा केली जाऊ लागली, ज्या दिवशी हा यज्ञ बंद झाला, ती श्रावण महिन्यातील शुक्ल पक्षाची पंचमी तिथी होती आणि तक्षक नाग आणि त्याचे उरलेले वंशज नाशातून वाचले.
नागपंचमीच्या दिवशी कोणते उपाय करता येतील? (Nagpanchami Upay)
- नागपंचमीच्या दिवशी भक्ताने शिवलिंगावर तांब्या किंवा पितळाच्या भांड्यात जलाभिषेक केल्यास भक्ताला विशेष लाभ होतो.
- नागपंचमीच्या दिवशी नागांची मनापासून पूजा करणे आणि नागाच्या मूर्तीला दूध, पेढे आणि फळे अर्पण करणे देखील फायदेशीर आहे.
- या दिवशी भगवान शंकराला बेलपत्र अर्पण करणे आणि त्यांची पूजा करणे शुभ आहे.
- नागपंचमीला नागदेवतेची विधिवत आणि पूर्ण मनाने पूजा करणे शुभ आहे.
- नागपंचमीच्या दिवशी एखाद्या भक्ताने वडाच्या किंवा पिंपळाच्या झाडाखाली नागाच्या मूर्तीला दूध अर्पण केल्यास त्याचे शुभ फळ प्राप्त होते.
- या दिवशी एखादा साप तुम्हाला दिसला तर त्याला मारू नका तर त्याची पूजा करा.
कालसर्प दोषापासून मुक्ती मिळवण्यासाठी विशेष उपाय
पाच नागांची पूजा
नागपंचमीच्या शुभ दिवशी पाच नागांची पूजा करावी. यामध्ये शेषनाग, वासुकी, तक्षक, कूर्मक आणि पद्म या नावांचा समावेश आहे. असे मानले जाते की यामुळे कालसर्प दोष दूर होतो. या काळात तुम्ही सापांचे पुतळे किंवा चित्रे लावू शकता.
नागाची पूजा
जर तुमच्या कुंडलीत कालसर्प दोष असेल तर हा दिवस तुमच्यासाठी खूप खास आहे. नागपंचमीच्या शुभ मुहूर्तावर चांदीच्या नागाची पूजा करावी. या दरम्यान सर्व प्रथम एक ताट घ्या, नंतर त्यात नागाची प्रतिमा ठेवा आणि नागाला कच्चे दूध अर्पण करा. पूजेच्या वेळी ‘ओम नागेंद्रहराय नमः’ या मंत्राचा जप करत राहा. नंतर या जोडप्याला शिवलिंग अर्पण करा. असे म्हटले जाते की यामुळे काल सर्प दोष दूर होण्यास मदत होते.
ही अंगठी घाला
नागपंचमीला तुम्ही, तुम्ही नागाच्या आकाराची चांदीची अंगठी देखील घालू शकता. असे केल्याने काल सर्प दोषाचा प्रभाव कमी होतो.
(वरिल माहिती उपलब्ध स्तोतावरून देण्यात आलेली आहे. याच्या तथ्यांबद्दल आम्ही कोणताही दावा करत नाही, तसेच अंधश्रद्धेला दूजोरा देत नाही)
