मुंबई : How To register in MSME : MSME चे पूर्ण रूप म्हणजे Micro, Small and Medium Enterprises तर मराठीमध्ये MSME ला सूक्ष्म, लघु आणि मध्यम उद्योग किंवा व्यवसाय म्हणतात. यामध्ये लहान व्यवसाय, अतिशय लहान व्यवसाय आणि मध्यमस्वरूपाच्या व्यवसायांचा समावेश आहे. खाद्यपदार्थांपासून ते घरगुती वस्तूंपर्यंत आणि याशिवाय घरे आणि इमारतींच्या बांधकामासाठी सर्व काही एमएसएमई अंतर्गत येते.
एमएसएमईचे उद्दिष्ट : OBJECTIVES OF MSME
हा भारत सरकारने जारी केलेला उपक्रम आहे, ज्याची स्थापना 16 जून 2006 रोजी झाली. भारतातून या संस्थेची निर्मिती करण्याचा उद्देश सूक्ष्म, लघु आणि मध्यम उद्योगांना सेवा प्रदान करणे आणि अनेक व्यावसायिकांना मदत करणे हा होता. देशाचा विकास हा देशात वाढणाऱ्या विकासावर अवलंबून असतो. संपूर्ण अर्थव्यवस्था ही व्यवसायाच्या अवतीभवती असते देशाचा आर्थिक विकास व्यावसायीकांवर खूप अवलंबून असतो. आणि व्यवसायात एमएसएमईची मुख्य भूमिका खूप जास्त आहे.
तुम्ही एमएसएमईचे फायदे कसे मिळवू शकता? (Benefits Of MSME)
एमएसएमईचे महत्त्व: (Importance Of MSME)
सरकारद्वारे चालवले जाणारे एमएसएमई एंटरप्रायझेस हे छोट्या व्यापाऱ्यांसाठी खूप चांगले उपक्रम आहेत. याद्वारे तुम्ही तुमचा व्यवसाय छोट्या प्रमाणावर सुरू करू शकता. जे नवीन व्यावसायिक किंवा स्टार्टअप आहेत ते कमी व्याजदरात कर्ज मिळवून त्यांच्या व्यवसायाची चांगली सुरुवात करू शकतात. अशा योजना MSME द्वारे चालवल्या जातात ज्याद्वारे लोकांना जास्तीत जास्त अनुदान मिळू शकते. एमएसएमईची एकूण 6 हजार उत्पादने आहेत. एमएसएमईने भारतातील 45 टक्के रोजगार उपलब्ध करून दिला आहे.
एमएसएमईचे मूल्य इतके जास्त आहे की जर एमएसएमई बुडले तर 45 तर लोक बेरोजगार होऊ शकतात. सरकारद्वारे चालविण्यात येणाऱ्या या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी कोणतीही व्यक्ती नोंदणी करू शकते.
एमएसएमईचे किती प्रकार आहेत? (Types Of MSME)
एमएसएमई विभाग जाणून घेण्यासाठी आणि समजून घेण्यासाठी, सर्वप्रथम तुमचा व्यवसाय एमएसएमईच्या कोणत्या श्रेणीत येतो हे जाणून घेतले पाहिजे. तुमच्या व्यवसायाचा टप्पा काय आहे? आणि तुमच्या व्यवसायाची गुंतवणूक किती आहे हे जाणून घेणे खूप महत्वाचे आहे.आणि हे जाणून घेण्यासाठी तुमच्यासाठी एमएसएमईच्या प्रकारांबद्दल जाणून घेणे महत्त्वाचे आहे. एमएसएमई तीन भागांमध्ये विभागले गेले आहे –
(1) सूक्ष्म वर्ग
(२) लहान वर्ग
(3) मध्यमवर्ग
सूक्ष्म वर्गात कोणते व्यवसाय येतात?
सूक्ष्म क्षेत्रांतर्गत अनेक छोटे व्यवसाय येतात. कोणताही व्यक्ती हा व्यवसाय अगदी सहज सुरु करू शकतो. कारण या प्रकारचा व्यवसाय अत्यंत कमी गुंतवणुकीने सुरू केला जातो. जे हळूहळू यशस्वी होण्याची शक्यता आहे. 10 ते 25 लाख रुपयांपर्यंतची गुंतवणूक या प्रकारात मोडते. मायक्रो क्लासमध्ये डाळी, तांदूळ, पाकिटांमध्ये विकल्या जाणाऱ्या खाद्यपदार्थ यासारख्या छोट्या व्यवसायांचा समावेश होतो. त्याचा तपशील खाली दिलेल्या यादीत दिला आहे –
(१) पॅकेज फूड (बिस्किटे, कुरकुरीत इ.)
(२) फळे आणि भाज्या
(3) जनरल स्टोअर
(4) हॉटेल
(5) रेस्टॉरंट
(6) दूध
(७) कुक्कुटपालन
(8) पशुपालन
(9) खाद्य पदार्थ
लघु वर्गात येणारे व्यसाय कोणते आहेत?
सुक्ष्म व्यवसायानंतर जो व्यवसाय थोडा वरच्या पातळीवर येतो त्याला लघु श्रेणी म्हणतात. या श्रेणीमध्ये, बहुतेक काम मशीनद्वारे किंवा मशीन विकून केले जाते. एक सामान्य व्यक्ती या प्रकारचा व्यवसाय अगदी सहजपणे सुरू करू शकतो. यामध्ये 25 लाख ते 5 कोटी रुपयांची गुंतवणूक आहे. या अंतर्गत येणारे व्यवसाय खालीलप्रमाणे आहेत –
(1) मोटार वाहन (कार)
(2) सायकल
(3) फर्निचर (सोफा, टेबल, खुर्ची इ.)
(4) सौंदर्य प्रसाधने
(५) ब्युटी पार्लर
(6) सलून
(७) इलेक्ट्रिक (पंखा, कुलर इ.)
(8) इलेक्ट्रॉनिक्स (टीव्ही, फ्रीज इ.)
(9) पुस्तके
(10) कापड निर्मिती
मध्यम स्वरूपाचे व्यवसाय कोणते आहेत?
मध्यम हा एमएसएमईचा तिसरा सर्वात मोठा विभाग आहे. या वर्गात इमारती वगैरे बनवण्याचे काम मोठमोठ्या यंत्रांद्वारे केले जाते. या श्रेणीतील गुंतवणूक 5 कोटी ते 10 कोटी रुपयांच्या आत येते. या अंतर्गत येणारी कामे पुढीलप्रमाणे आहेत.
(1) मार्केटिंग
(२) ट्रान्सपोर्ट
(३) लॉजिस्टीक
(4) हार्डवेअर
(5) सुतार (लाकूड उद्योग)
(6) चामडे (चर्मोद्योग)
आता तुम्हाला MSME म्हणजे काय आणि त्याचे प्रकार काय आहेत हे समजले असेलच. तुमचा व्यवसाय कोणत्या श्रेणीत मोडतो याचाही तुम्हाला अंदाज आला असेलच. आता जाणून घेऊया भारत सरकारच्या या योजनेचा लाभ कसा घेता येईल?
भारत सरकारच्या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी, सर्वप्रथम तुम्ही एमएसएमईमध्ये नोंदणीकृत असणे आवश्यक आहे. म्हणजे तुमच्याकडे MSME प्रमाणपत्र असणे आवश्यक आहे. नोंदणी केल्यानंतर, तुम्ही लाभासाठी पात्र ठरता.
MSME मध्ये ऑनलाइन नोंदणी कशी करावी : (How To register in MSME Online)
हे एमएसएमईचे एक अतिशय चांगले वैशिष्ट्य आहे की आपण ते ऑफलाइन आणि ऑनलाइन दोन्ही प्रकारे नोंदणीकृत करू शकता. घरबसल्या नोंदणी करणे तुलनेने सोपे आहे. परंतु ऑफलाइन नोंदणीसाठी, तुम्हाला बँक अधिकाऱ्याकडे जावे लागेल आणि तेथे अर्ज भरावा लागेल.
सर्वप्रथम, ऑनलाइन किंवा ऑफलाइन नोंदणीसाठी तुम्हाला या सर्व गोष्टींची आवश्यकता असेल –
(1) पहिल्या अर्जदाराचे पूर्ण नाव
(२) साक्षीदार होण्यासाठी दोन व्यक्ती आवश्यक आहेत.
(3) Noc आवश्यक आहे.
(4) भागीदारीची अॅफिडेव्हीट प्रत असावी.
(5) कंपनीचे तसेच पॅन कार्डची प्रत असणे आवश्यक आहे.
(6) व्यवसाय नोंदणी प्रमाणपत्र असणे देखील आवश्यक आहे.
(7) घोषणा दस्तऐवज देखील आवश्यक असेल.
(8) तुमच्याकडे आधार कार्ड असणे आवश्यक आहे.
(9) प्रतिज्ञापत्र देखील दाखल केले जाईल.
(10) नोंदणी प्रमाणपत्र देखील आवश्यक आहे.
(11) पूर्ण आणि अचूक कायम पत्ता असणे आवश्यक आहे.
(12) 2 फोटो
(13) बँक खाते क्रमांक आणि IFSE कोड देखील आवश्यक आहे.
(14) यासाठी 2 अंकी NIC कोड असणे देखील आवश्यक आहे.
एमएसएमई नोंदणी कशी करावी (Registration Processes of MSME)
सर्व कागदपत्रे गोळा केल्यानंतर, ऑनलाइन अर्ज कसा करायचा ते ते जाणून घेऊया. तुम्ही खालील स्टेप्स फॉलो करून ऑनलाइन अर्ज करू शकता –
स्टेप – 1 : अर्ज करण्यासाठी msme.gov.in या वेबसाइटला भेट द्या.
स्टेप – 2: तुम्ही वेबसाइटवर जाताच एक होम पेज उघडलेले दिसेल.
स्टेप- 3: अर्ज नोंदणी फॉर्म त्या होम पेजवर उघडेल.
स्टेप – 4: तुम्हाला या अर्ज नोंदणी फॉर्ममध्ये आधार क्रमांक, मालकाचे नाव, कायमचा पत्ता इत्यादी सारखे संपूर्ण तपशील प्रविष्ट करावे लागतील.स्टेप
स्टेप – 5: हे केल्यानंतर, तुम्हाला तुमच्या नोंदणीकृत मोबाइल नंबर आणि ईमेल आयडीवर OTP प्राप्त होईल.
स्टेप – 6: आता येथे प्राप्त झालेला OTP प्रविष्ट करा.
स्टेप – 7: तुम्ही OTP टाकताच, तुमची नोंदणी पूर्ण होईल आणि तुम्हाला तुमच्या बँकेकडून MSME प्रमाणपत्र दिले जाईल. ज्याद्वारे तुम्ही कर्जासाठी अर्ज करू शकता.
याशिवाय, जर तुम्हाला ऑफलाइन नोंदणी करायची असेल तर तुम्ही खाली दिलेल्या स्टेप्स फॉलो करून करू शकता –
स्टेप – 1: सर्वप्रथम तुम्हाला बँक विभागात जावे लागेल आणि तेथील अधिकाऱ्याकडून अर्ज घ्यावा लागेल.
स्टेप – 2: आता तुम्हाला फॉर्मसह सर्व कागदपत्रे सबमिट करावी लागतील.
स्टेप – 3 : तुम्ही सर्व कागदपत्रे सबमिट करताच. तुमची नोंदणी पूर्ण होईल.
स्टेप – 4: नोंदणीच्या काही दिवसांनंतर, तुम्हाला MSME प्रमाणपत्र दिले जाईल.स्टेप
स्टेप – 5: या प्रमाणपत्राद्वारे तुम्ही कर्जासाठी अर्ज करू शकता.
एमएसएमई नोंदणीचे फायदे : (Benefits of MSME Registration)
एमएसएमईचे एक नाही तर अनेक फायदे आहेत, त्याच्या फायद्यांबद्दल आपण टप्प्या टप्प्याने जाणून घेऊया.
(1) MSME द्वारे तुम्ही अगदी सहज आणि अतिशय कमी व्याजदरात कर्ज घेऊ शकता.
(2) MSME मध्ये नोंदणी केल्यानंतर, तुम्ही भारत सरकारच्या सर्व योजनांचा लाभ घेऊ शकता.
(3) लहान व्यवसाय आणि नवीन व्यवसाय खूप चांगले सुरू करता येतात.
(4) MSME तुम्हाला कोणत्याही सुरक्षिततेशिवाय कर्ज देते.
(5) MSME तुम्हाला 12 महिन्यांच्या EMI ची सुविधा देते.
(6) MSME मध्ये 100 टक्के क्रेडिट हमी देखील दिली जाते.
(7) यामध्ये बांधकाम आणि सेवेशी संबंधित सर्व लोक समानतेने पाहिले जातात.
(8) MSME चा एक फायदा असा आहे की तो तुम्हाला GST च्या आधारावर काही सूट देखील देतो.
(9) एमएसएमई वेगवेगळ्या बँकांकडून वेगवेगळ्या व्याजदराने कर्ज घेऊ शकतात.
(10) तुम्ही परदेशात निर्यात केली तरी तुम्हाला सरकारी अनुदानाचा लाभ दिला जाईल.
