मुंबई : (Early Periods Reason) पाळी म्हणजेच पीरियड्स हा मुलींच्या आयुष्याचा अविभाज्य भाग आहे. प्रत्येक मुलीला महिन्यातून एकदा मासिक पाळी येते आणि ही एक सामान्य गोष्ट आहे, परंतु ही प्रक्रिया लहान वयातच सुरू झाली तर ही चिंतेची बाब मानली जाते. आजकाल, बहुतेक मुलींना त्यांची पहिली मासिक पाळी वयाच्या 9-10 व्या वर्षी येते, जी नंतर त्यांच्या आरोग्यासाठी हानिकारक ठरते. आज आपण लवकर पाळी येण्याचे नेमके कारण आणि त्यावर काही उपाय जाणून घेऊया.
लवकर पाळी सुरू होण्यामागचे कारणे
लवकर मासिक पाळी येण्याची अनेक कारणे अभ्यासात समोर आली आहेत. आता एका नवीन अभ्यासातून असे समोर आले आहे की घरगुती उत्पादनांमध्ये काही रसायने असतात, ज्या मुलींच्या संपर्कात येतात त्यामुळे त्यांना वेळेआधी मासिक पाळी येण्याचा धोका असतो.
साबण आणि परफ्युम देखील आहे कारणीभूत
या पदार्थांमध्ये डिटर्जंट, परफ्यूम, साबण आणि इतर उत्पादनांमध्ये वापरल्या जाणाऱ्या सुगंधी कस्तुरी ॲम्ब्रेटचाही समावेश असल्याचे अभ्यासात आढळून आले आहे. एंडोक्रिनोलॉजीमध्ये प्रकाशित केलेल्या अभ्यासानुसार, कोलिनर्जिक ऍगोनिस्ट नावाची औषधे देखील आहेत, ज्यामुळे मासिक पाळी लवकर सुरू होते. या संयुगांना ‘हॉर्मोन-डिस्रप्टर्स’ किंवा ‘एंडोक्राइन-डिस्रप्टर्स’ म्हणतात. यामुळे मुलींच्या शरीरातील हार्मोनल फंक्शन बिघडू शकते.
10 हजार संयुगांवर केलेला अभ्यास
यूएस नॅशनल इन्स्टिट्यूट ऑफ हेल्थ (NIH) च्या संशोधकांनी सुमारे 10 हजार पर्यावरणीय संयुगे तपासले आणि असे आढळले की मुलींमध्ये लवकर मासिक पाळी येऊ शकते. त्यांनी सांगितले की मस्क ॲम्ब्रेट सारख्या संयुगेमध्ये मेंदूमध्ये उपस्थित रिसेप्टर्सला उत्तेजित करण्याची क्षमता असते. संशोधकांनी कस्तुरी एम्ब्रेटबद्दल चिंता व्यक्त केली आहे कारण ते बहुतेक वैयक्तिक काळजी उत्पादनांमध्ये वापरले जाते.
संशोधकांनी सांगितले की, ‘सावध असतानाच, पालकांनी त्यांच्या मुलांसाठी केवळ तीच वैयक्तिक काळजी उत्पादने वापरणे महत्त्वाचे आहे ज्यांना सरकारने मान्यता दिली आहे.’
लवकर मासिक पाळी येण्याची इतर कारणे कोणती?
संशोधकांच्या मते, मुलींमध्ये लवकर मासिक पाळी येण्याचे कोणतेही एक कारण नसून त्यामागे अनेक कारणे आहेत, जी समजून घेणे अत्यंत आवश्यक आहे.
याचाच एक पैलू म्हणजे मुलींमध्ये वाढणारा लठ्ठपणा. मैदा आणि जंक फुडच्या अति सेवनाने आता लहान वयाची मुलेही लठ्ठपणाचे बळी ठरत आहेत. अशा परिस्थितीत लहानपणापासूनच लठ्ठ असलेल्या मुलींमध्ये लवकर मासिक पाळी येण्याचा धोका खूप जास्त असतो. याशिवाय, अध्याचे युग हे स्पर्धेचे आहे. त्यामुळे अनेकांना तणावाचा सामना करावा लागतो. तणाव हे देखील यामागे एक मोठे कारण आहे.
जेव्हा आपण अधिक तणावाखाली असतो तेव्हा आपल्या शरीरात अधिक कॉर्टिसोल हार्मोन्स आणि एंड्रोजन हार्मोन्स बाहेर पडतात. फॅट टिश्यू या हार्मोन्सचे इस्ट्रोजेनमध्ये रूपांतर करतात, ज्यामुळे स्तनांची वाढ लवकर होते. इस्ट्रोजेन सोडण्याच्या पातळीतील हा बदल शरीरात मासिक पाळी सुरू झाल्याचे देखील सूचित करतो.
आपल्या वातावरणात पसरलेली वाईट रसायने देखील मासिक पाळी लवकर येण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावतात. आजकाल मुली वापरत असलेली कॉस्मेटिक उत्पादनेही याचा प्रचार करतात.
पालक कोणते उपाय करू शकतात?
संशोधकाच्या मते ज्यांच्या पाल्यांची मासीक पाळी वेळेआधी सुरू झाली आहे, त्यांनी पूर्ण काळजी घेतली पाहिजे. त्यांच्या मुलींनी फळे आणि भाज्यांनी समृद्ध आहार घेणे फार महत्त्वाचे आहे. निरोगी आणि संपूर्ण आहार घेतल्यास अकाली यौवन आणि मासिक पाळी येण्याचा धोका कमी होण्यास मदत होते. यासाठी लहान पणापासूनच मुलांना सात्विक आहाराचे महत्त्व पटवून देणे आवश्यक आहे.
आहारासोबतच नियमित व्यायाम आणि पुरेशी झोपही खूप महत्त्वाची आहे. या दोन्ही गोष्टींची काळजी घेतल्यास लवकर यौवन आणि मासिक पाळी येण्याचा धोका कमी होऊ शकतो. काही संशोधनांमध्ये, उशिरा झोपणे आणि कमी झोप लागणे हे देखील लवकर यौवनाशी जोडलेले आहे.
किमान आठ तासांची झोप ही शरिरासाठी आवश्यक आहे. तसेच नियमीत व्यायाम हा देखील शरिरासाठी आवश्यक मानल्या गेला आहे. हल्लीच्या काळात शारिरीक मेहनत फार कमी झाली आहे. आपल्या अवयवांच्या योग्य त्या हालचाली आणि व्यायाम न झाल्यास ते कमकूवत होऊ लागतात. त्यामुळे नियमित व्यायाम आवश्यक आहे.
संशोधकांचे म्हणणे आहे की, पालकांनी अशा परिस्थितीसाठी नेहमी स्वत:ला तयार ठेवावे आणि यासोबतच त्यांनी आपल्या मुलांनाही आगाऊ माहिती देणे सुरू केले पाहिजे, जेणेकरून ते कोणत्याही परिस्थितीला तोंड देण्यासाठी तयार राहतील.
मुलांचे समुपदेशन हे फार महत्त्वाचे आहे. एका अभ्यासानुसार खेडे गावाच्या तुलनेत शहरी भागातील मुलींची मासीक पाळी लवकर सुरू होते. वातावरण, खाण्याच्या सवयी, शारिरीक मेहनत या सगळ्यांचा हार्मोन्सवर परिणाम होतो. त्यामुळे शहरी भागातील पालकांनी आपल्या पाल्यांकडे जास्त लक्ष देण्याची गरज आहे.
लहान वयात व्यसन करण्याकडे देखील आजच्या पिढीचा कल आहे. बियर किंवा सिगरेट लहान वयात अनुभवायची क्रेझ हेसुद्धा वेळेआधी पाळी सुरू होण्याचे कारण आहे.
